بررسی گازهای خون شریانی(ABG) اطلاعات مهمی در خصوص عملکرد تنفسی و متابولیک فراهم می آورد و هم اینک در درمان بالینی جایگاه ویژه ای دارد.تفسیر ABG زمانی مفید واقع می شود که بر پایه یک نمونه مناسب و درست باشد،چرا که پارامترهای ABG به شدت وابسته به نحوه صحیح نمونه برداری و انتقال آن به آزمایشگاه با رعایت زنجیره سرد می باشد.
نمونه های خون شریانی معمولا با خونگیری مستقیم از شریان رادیال بدست می آیند،برای اینکار نکات ذیل را در نظر می گیریم:
1-یک سرنگ 5 میلی لیتری را با سوزن 21G یا 20 با 0.5 تا 1 میلی لیتر هپارین 0.001 پر می کنیم.بدقت پیستون سرنگ را به عقب و جلو حرکت داده سطح داخلی محفظه سرنگ را با هپارین آغشته می نمائیم.هپارن اضافی را خارج کرده و تنها لایه ای نازک درون سرنگ باقی می گذاریم،در هنگام خونگیری سر سوزن را با سر دیگری که آغشته به هپارین نباشد تعویض می کنیم.
2-بیمار را در وضعیت راحتی قرار داده بازو را بر روی میز یا تخت تکیه داده بطوریکه ساعد و مچ با زاویه حدودا 30 درجه نسبت بهم قرار گیرند،شریان رادیال را که در 1 تا 2 اینچی شیار مچ است لمس م کنیم،پوست اطراف محل خونگیری را با سواب الکل یدوره کاملا پاک می کنیم و صبر می کنیم تا پوست خشک شود.
اگر احتمال بروز مشکلی به هنگام خونگیری وجود داشته باشد پوست و بافتهای نرم را با تزریق زیر جلدی 1 تا 2 میلی لیتر لیدوکائین 2% بی حس می کنیم تزریق با زاویه حدود 10 درجه نسبت به سطح پوست انجام می گیرد و برای تاثیر لیدوکائین حدود 1 تا 2 دقیقه زمان لازم است.
3-در حالیکه شریان را لمس می کنیم با سوزنی که با زاویه 45 درجه بطرف پائین و مستقیما به محل ضربان شریان نشانه رفته است به سرعت پوت را سوراخ می کنیم.
4-با دقت سوزن را تا زمان ورود خون به سرنگ جلو می بریم،اجازه می دهیم 3-2 میلی لیتر از خون با جریان نبض بصورت خود بخود وارد سرنگ شود،در صورت استفاده از سرنگ پلاستیکی لازم است پیستون را به عقب بکشیم تا نمونه بدست آید.
5-سوزن را بیرون کشیده و حبابهای هوای آن را خارج و با یک درپوش پلاستیکی سوزن را می پوشانیم ، جهت جلوگیری از فعالیت متابولیک سلولهای خون و تغییر مقادیر واقعی باید نمونه را بلافاصله در یخ قرار داد و نمونه را سریعا همراه با اطلاعاتی از میزان همخوگلوبین و درجه حرارتبدن بیمار به آزمایشگاه منتقل نمود.
در صورتیکه نمونه به هر دلیلی دارای لخته باشد نباید جهت انجام آزمایش بکار رود.می دانیم 98% اکسیژن خون به هموگلوبین متصل است و 2% آن در پلاسما محلول می باشد،در آزمایش ABG،اندازه گیری PO2 از همین اکسیژن محلول اندازه گیری می شود و وجود لخته،PO2 و به تبع آن سایر پارامترها را تغییر خواهد داد.
6-به مدت حداقل 5 دقیقه مستقیما بر روی شریان در محل خونگیری فشار بیاورید،هیچگاه از بیمار نخواهید خود بر محل خونگیری فشار آورد چرا که ممکن است نتواند فشار کافی وارد کند و محل خونگیری دچار خونریزی شود.